Hacı Ferahşat Bey Camii ve Medresesi
Ferahşat Bey Camii
Bayburt Demirözü İlçesinin Pulur (Gökçedere) bucağında bulunan Ferahşat Bey Camisini Akkoyunlu Korkmaz Bey’in oğlu Ferahşat Bey 1517 yılında yaptırmıştır. Ferahşat Bey bu caminin yanı sıra medrese, han, hamam, imaret ve konukevi de yaptırmıştır. Ancak bunlardan han, imaret ve konukevinden hiçbir iz günümüze gelememiş, hamam ise harap bir durumdadır. Yapı topluluğunun kuzeydoğu köşesinde XVI.yüzyılın başında yapıldığı sanılan L biçimli beş bölümlü bir medrese yer almaktadır. Bu medresenin avluya açılan kapıları ve pencerelerinin kemerleri üzerine Farsça yazılı kitabeler bulunmaktadır. Yapı topluluğunun üzeri düz toprak damla örtülüdür.
Osmanlı mimarisinin tek kubbeli cami tiplerinden olan bu yapı iki renkli kesme taştan yapılmıştır. Yalnızca kare kaide üzerinde yükselen minaresi tuğladandır. Caminin önünde üç sütunun taşıdığı ve ibadet mekanının uzantısı olan duvarlarla desteklenen kubbeli, üç bölümlü son cemaat yeri bulunmaktadır. Yuvarlak kemerli kapısından kare planlı caminin içerisine girilmektedir.
Ferahşat Bey Medresesi
Pulur Camii’(Ferahşat Bey Camii)nin güneyinde yer alan medrese, yığma yapım sisteminde inşa edilmiştir. Yapının inşasında malzeme olarak kesme taş kullanılmıştır. Tek katlı yapı, birbirine dik bir şekilde konumlanarak L planını oluşturan beş farklı bölümden oluşmaktadır. Pencereler açık renk kesme taşlarla girintili olarak çerçevelenmiştir ve üst kısımları yuvarlak kemer şeklindedir. Kapıların üst kısımları yine yuvarlak ve dilimli kemerlerle hareketlendirilmiştir. Medresenin çatısı çok yönlü eğimlidir ve sac malzeme ile kaplanmıştır. Saçak döşemesi ahşap kaplıdır. Su basman kotu bulunmayan medresenin ana girişleri camii avlusundan, yapının güney ve batı cephelerinde bulunmaktadır. Yazılı kaynaklardan edinilen bilgiye göre, medrese, Ferahşat Bey tarafından yaptırılmış, daha sonra Süleyman Bey tarafından onartılmıştır. Pulur (Gökçedere) Camii ile aynı tarihte, 1517 yılında, yapıldığı tahmin edilmektedir.
Ferahşat Bey Kimdir?
Akkoyunlu/Bayındır Türkmenlerinden olan Ferahşat Bey, Uzun Hasan Bey’in amcasının torunu olan Korkmaz Bey’in oğludur.
1500’de Akkoyunlu Devletinde valilik yapmıştır. Devletin yıkılmasından sonra Osmanlıya iltica etmiştir.
Osmanlı da Yavuz Sultan Selim’in İran serinde yanında yer alan Ferahşat Bey, Çaldıran savaşında büyük bir başarı göstermiştir.
Bunun sonucunda kendisine dirlik verilmiştir. (Bayburt’a bağlı 14 köy ve Erzincan da 3 köy)
Kendisi Osmanlının, içerisinde Akşehir’in de bulunduğu Anadoludaki pek çok sancağında valilik yapmıştır.
Ayrıca Ferahşat Bey Ridaniye şavaşında da Yavuz Sultan Selim Han'ın yanında savaşmıştır.
Akşehir sancağını hassa aldığını gördüğümüz Ferahşat Bey'in sonradan Bayburt havâlisinde yerleştiğini ve burada birçok vakıflar tesis ettiğini belgeler göstermektedir.
1551 de Çemişgezek de vefat etmiştir.
Türbesi Çemişgezek ilçesinin Ulukale köyündedir.